Genel Kavramlar
Haznelerin genel amacı değişken akım
değerlerini düzenlemektir
Barajlardaki su hacmi su seviyesi ile
belirlenmektedir
Vadi depolaması: Baraj yapılmadan önce kanal ve sel
alanındaki depolama
Ölü hacim: En düşük su seviyesi altındaki hacim
Kullanılabilen depolama: Mininum ve normal seviye arası hacim
Sel depolaması: Normal ve maksimum seviye arası depolama
Kıyı Depolama: Hazne kıyıları geçirimli ise taşkın sırasında
sızma yoluyla buralarda toplanan hacim
 |
| içindekiler |
 |
| hidroloji ders notları indir |
Depolama Kavramları
Verim : Belli bir sürede sağlanan su miktarıdır. (gün yıl)
Verim = f {ihtiyaç tipi, girdi (t) ve hazne kapasitesi}
Emin (güvenilir) verim : bir kritik (kuru) süre için devamlı
olarak sağlanan su miktarıdır.
Kritik süre : Gözlenmiş en düşük doğal akım
Hedef verim : Tahmin edilen ihtiyaca göre belirlenir
İçme ve kullanma suyu : risk
Sulama suyu : Daha büyük bir risk kabul edilebilir
İkincil verim : Taşkın / yüksek akım döneminde herhangi
bir garanti verilmeden sağlanan su.
Taşkın Öteleme
Bir havzada akış
yönünde bir noktada
bilinen bir hidrografın
daha ilerideki bir
noktada belirlenmesi
Hidrograf ilerledikçe
Pik değeri düşer
Pike erişim gecikir
Terimler
- Hiyetograf
- Yağışın zamana göre değişim grafiği
- Hidrograf
- Akarsu debisinin zamana göre grafiği
- Baz akım
- Akarsuda yeraltı suyunun etkisi görülen kısım
- Yüzey akımı
- Akarsuyun baz akım üzerinde kalan kısmı
- Süzülme
Yüzey akımı = Yağış – Süzülme
Süzülme karmaşık bir süreçtir
f(toprak özellikleri ve nemi)
Süzülme kapasitesi zamanla azalır
Havza Yüzey kaplaması
Asfalt ya da beton ile kaplanmış yüzeyler süzülmeyi önler, kum
gibi küçük taneli ve gözenekli topraklar süzülmeyi artırır.
Havzada gözenekli alan yüzdesi süzülme miktarı için önemlidir.
Havzada kentleşme arttıkça yüzeydeki kaplamalı alan artar ve
yüzey akım miktarı hem hacim hem de en yüksek debi değeri
(pik) yükselir.
süzülme–indisi yaklaşımı
Basit bir yöntem
Amaç yağış histogramını süzlen ve
akarsuya ulaşan iki kısma ayırmaktır
indisi sabitinin üzerinde kalan yağışın
toplam hacmi, bu yağıştan meydana gelen
yüzey akımının toplam hacmine eşittir
indsi bulunabilmesi için yağış hiyetografı
ve yüzey akım tahminine gereksinim vardır
HİDROGRAF ANALİZİ
Birim Hidrograf
Birim hidrograf (BH) : Bir havzaya belli bir sürede,
mekânda ve zamanda dağılımı düzgün olarak yağan ve
1cm su derinliği meydana getiren sağanağın
yüzey (nehir) akım hidrografıdır.
Bu su derinliği süzülmeden sonra yerde kalan su derinliği
olup, net yağış veya etkili yağış derinliği adını alır.
Sherman tarafından 1932 yılında önerilmiş olup, daha
sonra geliştirilmiştir.
Birim hidrografın havzanın yağış – akım olayını temsil
ettiği kabul edilir.
Toplam yüzey akımından yeraltı suyu çıkarılıp analiz
yapılmalı, toplam yağıştan da süzülme ve yüzeysel birikme gibi bütün kayıplar çıkarılmalıdır.
Birim hidrograf teorisinde beş kabul bulunmaktadır.
Etkili yağış belli bir zaman süresince düzgün dağılmıştır.
Etkili yağış bütün havzaya düzgün olarak dağılmıştır.
Yüzey akımının taban süresi belli süreli yağışlar için
sabittir.
Belli süreli bir sağanağın meydana getirdiği yüzey akım
hidrografının ordinatları toplam yüzey akım miktarı
veya sağanağın etkili kısmının derinliği ile doğru
orantılıdır.
Birim hidrograf bir havza için tekdir.
Alansal Ortalama Yağış
Thiessen Çokgenleri Metodu
Bu yöntem istasyonlara bulunduğu konuma göre ağırlık
vermesi açısından aritmetik ortalama metoduna göre
daha iyidir.
Havzaya yakın alanlarda bulunan istasyonlar da etkin
olarak kullanılabilmektedir.
Her bir istasyonun ağırlığı bir kere hesaplandıktan
sonra, bütün ölçümler için aynı oranlar kulanılmaktadır.
Yazar: İkü İnşaat Blog
0 yorum :
Yorum Gönder